پاسپورت یا گذرنامه، انواع آن

پاسپورت یا گذرنامه، سند رسمی هویتی است که به شهروندان این امکان را می‌دهد تا از کشور خود سفر کنند و به دیگر کشورها بروند. این سند بسته به نوع و کاربرد آن، به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود که هر یک هدف خاصی را دنبال می‌کند

1. پاسپورت عادی (P - Ordinary Passport) : این نوع پاسپورت برای سفرهای شخصی مانند گردشگری، تحصیل یا تجارت صادر می‌شود و رایج‌ترین نوع پاسپورت است.

2. پاسپورت سیاسی (D - Diplomatic Passport) : این پاسپورت برای دیپلمات‌ها و نمایندگان رسمی دولت‌ها صادر می‌شود و دارنده آن از مزایای دیپلماتیک مانند مصونیت‌ها و تسهیلات خاص برخوردار است.

3. پاسپورت خدمت (O - Official Passport): این نوع پاسپورت برای کارمندان دولتی که به منظور انجام مأموریت‌های رسمی به خارج از کشور سفر می‌کنند، صادر می‌شود.

4. پاسپورت اضطراری(Emergency Passport) برای افرادی که پاسپورت خود را گم کرده‌اند یا تاریخ انقضای آن گذشته است و نیاز فوری به سفر دارند، پاسپورت اضطراری با اعتبار محدود صادر می‌شود.

5. پاسپورت خانوادگی: این نوع پاسپورت برای اعضای یک خانواده صادر می‌شود و اطلاعات تمام اعضا در آن ثبت می‌گردد.

6. پاسپورت اشتراکی: برای گروه‌هایی که به صورت جمعی به یک مقصد سفر می‌کنند، مانند تیم‌های ورزشی، پاسپورت اشتراکی صادر می‌شود.

- **کاربرد:** پاسپورت عادی برای امور شخصی، دیپلماتیک برای مأموریت‌های بین‌المللی و خدمت برای وظایف دولتی رسمی استفاده می‌شود.

- **مزایا:** دارندگان پاسپورت دیپلماتیک از مصونیت‌ها و امکانات ویژه‌ای برخوردارند که دارندگان پاسپورت عادی ندارند.

- **رنگ و طراحی:** اغلب کشورها بین طراحی و رنگ پاسپورت‌ها تفاوت ایجاد می‌کنند؛ مثلاً پاسپورت دیپلماتیک معمولاً رنگ متفاوتی از نوع عادی دارد.

رنگ پاسپورت‌ها در دنیا متنوع است و گاهی ریشه‌های فرهنگی، مذهبی یا سیاسی کشورها را نشان می‌دهد:

- **قرمز:** کشورهای اتحادیه اروپا و برخی دیگر با پس‌زمینه کمونیستی یا تاریخی، این رنگ را ترجیح داده‌اند.

- **آبی:** کشورهایی نظیر آمریکا و برخی کشورهای کارائیب از آبی استفاده می‌کنند که نمادی از جهان جدید است.

- **سبز:** این رنگ در بسیاری از کشورهای اسلامی برجسته است، مانند عربستان سعودی؛ چرا که سبز نمادی مرتبط با دین اسلام محسوب می‌شود.

- **مشکی:** تعداد محدودی از کشورها مانند نیوزیلند، از مشکی استفاده می‌کنند که در این مورد نشان‌دهنده هویت ملی آن کشور است.

برای دریافت پاسپورت در ایران به مجموعه‌ای از مدارک رسمی نیازمندید:

- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی

- ارائه آخرین گذرنامه (در صورت داشتن)

- شش قطعه عکس ۴×۶ با پس‌زمینه سفید

- آقایان باید وضعیت نظام وظیفه خود را مشخص کرده باشند (مانند پایان خدمت یا معافیت)

- خانم‌ها برای دریافت پاسپورت نیاز به اجازه همسر یا ولی قانونی خود دارند

برخی افراد به دلیل شرایط خاص قادر به دریافت گذرنامه نیستند:

- افرادی با مشکلات قضایی یا کیفری حل‌نشده

- افرادی بدون مدارک شناسایی معتبر

- افراد زیر سن قانونی بدون مجوز والدین یا سرپرستان قانونی

- کسانی که در حال انجام خدمت نظام وظیفه هستند یا تعهدات نظامی دارند

- بدهکاران مالیاتی یا افرادی با بدهی‌های دیگر

نهایتاً این نکته را نباید فراموش کرد که داشتن پاسپورت تنها به معنای اجازه ورود به دیگر کشورها نیست؛ بسیاری از کشورها برای ورود اتباع خارجی نیاز به ویزا دارند. بنابراین قبل از برنامه‌ریزی سفر، حتماً قوانین و شرایط مقصد را بررسی کنید.